همکاری های نوین منطقه‌ای اسیای مرکزی و چشم‌انداز آیندۀ آن

Authors

  • حسین پوراحمدی میبدی استاد گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکدۀ علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
  • عارف بهرامی دانش آموختۀ کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

پس از فروپاشی اتحاد شوروی در دهۀ 1990 و رکود اقتصادی چشمگیر حاصل از آن در منطقۀ آسیای مرکزی، در دهۀ نخست سال 2000، منطقه روند رشد سریع اقتصادی و ادغام داخلی و خارجی را تجربه کرد. ادغام در آسیای مرکزی، اتصال بین قزاقستان، قرقیزستان افغانستان و رشد سریع در روابط اقتصادی با برخی از همسایگان بزرگ، به‌ویژه چین و روسیه بود. این فرایندِ ادغام آسیای مرکزی بخشی از روند بزرگ‌تر ادغام فضای اقتصادی اوراسیا بوده است. در این معنا، یکپارچگی اقتصادی آسیای مرکزی یک واقعیت است؛ اما در این فرایند این شکاف‌‌های جدی وجود دارد: رویۀ عملی بستۀ برخی از کشورهای منطقه به تجارت درون‌منطقه‌ای به‌ویژه توسط ترکمنستان و ازبکستان، بسته‌شدن مرزها، همکاری‌نداشتن در زمینه‌‌های انرژی و آب، حکومت‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای ضعیف. همکاری‌‌های منطقه‌ای مؤثر در میان کشورهای آسیای مرکزی، رؤیایی دور باقی مانده است؛ ولی چهار تحول اخیر به‌شدت از روند همکاری‌‌های منطقه‌ای در آسیای مرکزی حکایت دارد: 1. نیت آشکار چین برای استفاده از سازمان همکاری شانگهای ‌به‌عنوان ابزاری مؤثر برای حمایت از همکاری‌‌های اقتصادی منطقه‌ای؛ 2. روند جامعۀ اقتصادی اوراسیا به رهبری روسیه و پیشرفت آن در ایجاد یک اتحاد گمرکی؛ 3. تلاش اروپا و آمریکا برای حمایت از روند ادغام منطقه‌ای افغانستان؛ 4. تلاش‌‌های مداوم، با حمایت چین برای تقویت برنامۀ همکاری اقتصادی منطقه‌ای آسیای مرکزی.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آیندۀ روابط امریکا و چین: همکاری؛ رقابت

خیزش چین به‌ عنوان قدرتی بزرگ در منطقه و جهان، قدرت هژمون ایالات متحدۀ امریکا را به چالش کشیده است. رویکرد اول، چین را به‌ عنوان تهدیدی خاموش برای منافع امریکا و آسیای شرقی و نیز رقیب قدرت امریکا در آینده می‌داند و خواهان جلوگیری از رشد چین و اعمال محدودیت‌های بیشتر بر این کشور است (تأکید بر قدرت سخت). رویکرد دوم، معتقد است که با درگیرکردن هرچه بیشتر چین در اقتصاد و جامعۀ جهانی و نهاد‌های چندجا...

full text

تحلیل چالش‌های اقلیم کردستان و حکومت مرکزی عراق و تأثیر آن بر آیندۀ کشور

عراق پس از فروپاشی رژیم بعث وارد ساختار جدید سیستم حکمرانی و تقسیم قدرت بین بلوک‌های قومی- مذهبی شد و کردها با توجه به فرصت پیش‌آمده توانستند مطالبات خود را در سیستم جدید عراق قانونی کنند و حکومت اقلیم کردستان را تشکیل دهند. کردها با توجه به شکاف‌های هویتی با جهان عرب و وزن ژئوپلیتیکی بالا به سیاست‌های غیرهمسو با حکومت مرکزی در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و همچنین رفراندوم و حرکت به‌سوی اس...

full text

دولت توسعه‌گرا و آیندۀ آن در فرایند جهانی‌شدن

دولت توسعه گرا، در نقش ارتباط دهندۀ دولت و توسعه، سال ها پیش از آنکه در ادبیات دانشگاهی این حوزه مهم تلقی شود، نقش آفرین بوده است. هم زمان با رشد چشمگیر ببرهای آسیا از یک سو و شکست نظریه های مبتنی بر بازار از سوی دیگر، و همچنین، رواج مکتب نوفایده گرایی و نئولیبرالیسم در بسیاری از کشورها و توجه مجدد به تأثیر دولت در اقتصاد و نهادگرایی نوین، این مفهوم نیز در ادبیات توسعه مدنظر محققان علوم سیاسی، ...

full text

آسیای مرکزی و کاربست دیپلماسی پیشگیرانه: مرکز منطقهای سازمان ملل متحد

دیپلماسی پیشگیرانه، اصطلاحی است که بیش از نیم قرن پیش از سوی داک هامرشولد دبیرکل سازمان ملل متحد مطرح شد و امروزه، مرکز منطقه‌ای سازمان ملل متحد برای دیپلماسی پیشگیرانه در آسیای مرکزی1 درحال ایفای نقش با هدف حل و فصل مسالمت آمیز اختلاف‌ها و پیشگیری از درگیری ها با استفاده از سازوکارهای هشداری و پیشگیرانه است. هدف از تأسیس این مرکز،  کمک و حمایت از کشورهای منطقه در ظرفیت‌سازی برای پیشگیری از چال...

full text

سازمان همکاری شانگهای و تهدیدات امنیتی مشترک در آسیای مرکزی

سازمان همکاری شانگهای که در حال حاضر به عنوان مهم‌ترین گروه‌بندی چندجانبه و فراملی در حوزه اوراسیای مرکزی شناخته می‌شود، از ابتدای تأسیس تاکنون، همواره از جنبه‌های گوناگون مورد توجه بوده است؛ اما در مورد ماهیت واقعی و حوزه فعالیت اصلی این سازمان همواره بحث‌های فراوانی وجود داشته است. این مقاله با عنایت به این حقیقت که دغدغه‌های امنیتی، مهم‌ترین زمینه تشکیل سازمان همکاری شانگهای می‌باشد و عا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 3

pages  609- 629

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023